Prostat Büyümesi
Bu Yazıda Neler Var?
Prostat büyümesi, prostat bezinin kansersiz yani iyi huylu olan büyümesidir. Daha çok 50 yaşın üzerindeki erkeklerde görülen bir hastalıktır. Nadiren de olsa, 40 yaşın altındaki erkeklerde de görülebilir. Prostat büyümesinin görülme sıklığı yaş arttıkça artar. 50-60 yaş arasındaki erkeklerde %50, 80 yaş üzeri erkeklerde %90 oranında prostat büyümesi görülmektedir.
Prostat Büyümesi Belirtileri Nelerdir?
Prostat büyümesinde görülen başlıca belirtiler şunlardır;
İdrar yapmada zorluk
Sık idrar yapma hissi
Geceleri sık sık idrara çıkma
İdrar akım hızında azalma
Kesik kesik idrar yapma
İdrar yaparken ıkınma
İdrar yaptıktan sonra tam boşalmama hissi
İdrar bittiğinde damla damla idrar gelmesi
Prostat Büyümesinin Tanısı Nasıl Konur?
Prostat büyümesinin tanısı hastanın şikayetlerinin dinlenmesi, prostat muayenesi ve bazı testler ile konur.
Hastanın en önemli şikayeti, idrar yapmada zorlanma, sık idrar çıkma ve idrar yaptıktan sonra rahatlayamamadır.
Prostat muayenesi makattan parmak ile yapılır. Bu muayenede prostatın büyüklüğü ve kıvamı kontrol edilir. Prostat muayenesinde kanserden şüphe edilirse biyopsi yapılması gerekir.
PSA kan testi, prostat kanseri ihtimaline karşı yapılan bir testtir. PSA değeri yüksekse prostat kanserini düşünmek gerekir. Ancak PSA, prostatın iltihabi durumlarda da yükselebilir.
Böbreklerin çalışmasını gösteren üre ve kreatinin gibi tahlillere de bakılır. Prostat büyümesi tedavi edilmez ise ileri dönemlerde böbreklerin işleyişini de bozar. Bu durumda kan üre ve kreatinin değerleri yükselir.
Prostat büyüklüğü ultrason ile değerlendirilebilir. Ultrason ile idrar kesesi (mesane), prostat büyüklüğü ve böbrekler incelenir.
İdrar kesesinde artık idrar kalıp kalmadığına bakılır. Normalde idrar yaptıktan sonra idrar kesesinde hiç idrar kalmaması gerekir. Eğer işeme sonrası idrar kesesinde kalan idrar miktarı 100-150 ml’nin üzerindeyse önemlidir ve prostat ameliyatı gerekir.
İşeme testi ya da üroflowmetri, idrar akım hızını ölçen bir testtir. İdrar akım hızı belli bir değerlerin altındaysa prostata bağlı idrar tıkanıklığından şüphe edilir.
Prostat Büyümesinde Kullanılan Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Prostat büyümesinde kullanılacak olan tedavi seçeneği, prostatın büyüklüğüne ve hastanın şikayetlerine göre değişir. Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır;
İlaç tedavisi
Ameliyat (cerrahi tedavi)
Prostat Büyümesinin İlaç İle Tedavisi
Prostat büyümesinin ilaçla tedavisinde bazı ilaçlar kullanılır. Prostat ilaçları, prostat içindeki kasları gevşeterek ya da prostatı küçülterek etki gösterir.
Prostat ilaçları içerisinde en sık kullanılanı alfa blokerler adı verilen ilaçlardır. Bu grup ilaçlardan bazıları şunlardır:
* Alfuzosin (Uroxatral)
* Doxazosin (Cardura)
* Prazosin (Minipress)
* Silodosin (Rapaflo)
* Tamsulosin (Flomax)
* Terazosin (Hytrin)
Bu grup ilaçların en sık görülen yan etkileri; baş dönmesi, baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, tansiyonda düşme ve retrograt ejakülasyon yani meninin gelmemesidir.
Bir diğer ilaç grubu ise 5-alfa redüktaz inhibitörleri adı verilen ilaçlardır. Bu grup ilaçlar serum testosteron (erkeklik hormonu) düzeyini düşürür ve prostattı küçülterek etki gösterir. 40 gramın üzerindeki prostatlarda etkilidirler. 40 gramın altındaki küçük prostatlarda etkileri daha azdır. Etkilerini gösterebilmeleri için uzun süre kullanılmaları gerekir. Uzun süre kullanıldıklarında kan PSA düzeyini düşürürler. Cinsel isteksizlik ve ereksiyon sorunlarına neden olurlar. Bu grup ilaçların neden olduğu seksüel yan etkiler şunlardır;
* İktidarsızlık
* Cinsel isteksizlik
* Meni miktarında azalma
* Meninin çıkmaması (retrograt ejakülasyon)
Bu grup ilaçlardan piyasada bulunanlar şunlardır;
* Finasteride (Propecia, Proscar)
* Dutasteride (Avodart)
Prostat büyümesinin tedavisinde kullanılan bir başka ilaç grubu ise fosfodiesteraz-5 inhibitörleri adı verilen ilaçlardır. Bu grup ilaçlar aslında iktidarsızlık tedavisinde kullanılır. Viagra, Cialis bu ilaçlardan bazılarıdır. Bu ilaçlar prostat büyümesi şikayetlerinde kısmi bir iyileşme sağlar.
Prostat Büyümesinde Ameliyat Tedavisi
Prostat büyümesinin tedavisinde ilaçlar yetersiz kalırsa ameliyat ile tedavi yoluna gidilir. Prostat ameliyatı açık ya da kapalı yöntemlerle yapılır.
Prostat bezi çok büyükse açık prostat ameliyatı ancak o zaman uygulanır. Ameliyatta göbek altından yaklaşık 4-5 cm uzunluğundaki bir kesi ile girilir. İdrar torbası açılır. Buradan prostata ulaşılır ve prostatın büyüyen kısmı parmak ile çıkarılarak alınır.
Prostat büyümesinin cerrahi tedavisi için daha çok kapalı prostat ameliyatları kullanılır. Bunlar TUR prostat ameliyatı ya da lazer prostat ameliyatlarıdır. TUR prostat ameliyatı en sık kullanılan prostat ameliyatıdır. Bu ameliyat özel bir alet ile penis ucundan idrar kanalına girilerek gerçekleştirilir. Ameliyat yarası olmadığı için hastanede kalma süresi daha kısadır.
Teknolojideki gelişmelerle birlikte son zamanlarda lazer enerjileri de prostat ameliyatlarında kullanılmaya başlanmıştır. Bunlar HoLEP ve ThuLEP prostat ameliyatlarıdır.